Nieuws: Zeer informatieve informatieavond Hattem

In de ridderzaal van de Franse School in Hattem werd dinsdagavond een informatieavond gehouden over de stand van zaken van de bouw van de Hanzelijn bij Hattem. Met een kleinere opkomst dan de vorige informatieavond gingen de bouwers van start met de presentatie.

Het volgende verslag bevat informatie die bekend is gemaakt op de informatieavond; ik probeer dit zo goed mogelijk te verslaan. Alle data met betrekking op planning zijn onder voorbehoud.



Bouw brug Zwolse zijde
We beginnen dit keer met de huidige voortgang van de bouw. Daarbij kijken we als eerst naar de brug over de IJssel. Aan de Zwolse kant van de IJssel zijn alle pijlers en liggers geplaatst. Op dit moment bevind het werk zich daar op zo’n 80% van het geheel. Zodra straks de laatste brugdelen zijn ingehesen (op dit moment alleen nog boven de IJssel zelf, hoofdoverspanning), zal op een verhoogd plateau de hoofdoverspanning worden gemaakt. Zodra deze af is en de omstandigheden mee werken, wordt deze in het weekend van 17 april 2010 ingehesen. Dit wordt gedaan door de hoofdoverspanning (die dan 130 meter lang is en 2500 ton weegt) op kmax-wagens (zie foto) te laden. Vervolgens rijden deze wagens via een nog aan te leggen kade aan de IJssel op pontons die klaar liggen in de IJssel. De pontons varen dan richting de brug zelf, waarna speciale mechanismes die zijn aangebracht op de dan al bestaande Zwolse en Hattemer brugdelen de hoofdoverspanning ophijst. Dit alles zal gebeuren in een weekend van 48 uur; de scheepvaart zal in dat weekend gestremd zijn.

Voor die tijd zal er nog genoeg gebeuren. Zo zijn de bouwers op dit moment druk met het lassen van de eerste diagonale brugdelen. Er zijn enkele diagonale stukken geplaatst waaromheen grote 'tenten' zijn gemaakt. Deze tenten beschermen de lassers tegen de weersinvloeden, maar ook de natuur tegen eventuele schadelijke stoffen. In totaal moet bijvoorbeeld het langste stuk - 15 tot 20 meter - wat dicht gelast moet worden zo'n 120 keer gelast worden voordat dat deel goed vast zit.

Bouw brug Hattemse zijde
Aan de Hattemse zijde van de IJssel is de bouw van de brug gevorderd tot 20%. Niet onlogisch, als je bedenkt dat men pas enkele weken geleden is begonnen met het plaatsen van de brugdelen op de pijlers. De komende tijd worden er nog enkele transporten gedaan om de resterende brugdelen vervoeren naar het bouwterrein te Hattem. De planning is dat alle brugdelen voor de kerst op de pijlers zullen liggen, met uitzondering van de liggers die boven de Geldersedijk komen te liggen.

Daarna zal in januari de Geldersedijk drie weken dicht gaan. Het is namelijk zo dat het plaatsen van de brugdelen over de Geldersedijk een dusdanig risico met zich meebrengt dat het onmogelijk is om verkeer over de dijk te laten rijden.

In de eerste week van januari zal er een speciale tunnelconstructie worden gebouwd op de parallelweg van de Geldersedijk. Deze zal 4 meter breed zijn en 4 meter hoog. Tijdens de bouw van die tunnel – dit zal een week gaan duren – zullen fietsers via de berm langs de constructie heen worden geleid. Vanaf maandag 11 januari gaat de Geldersedijk dicht voor al het verkeer met uitzondering van fietsers en streekbussen van Veolia. Via de tunnelconstructie zullen fietsers en bussen veilig onder de bouw door kunnen.


Illustratie: Dwarsdoorsnede van de brug over de IJssel, hier over de dijk bij de Geldersedijk. De brugdelen zijn dunner dan de andere delen omdat anders de minimale rijhoogte voor vrachtverkeer niet behaald kan worden. Bron: Welling / Züblin

Tijdens de afsluiting van drie weken zullen de liggers boven de Geldersedijk worden geplaatst. Daarnaast zullen de brugdelen moeten worden vast gelast. Verkeer komende vanaf Hattem zal worden omgeleid via de Hilsdijk. Verkeer vanuit Wapenveld / Heerde wordt geadviseerd om te rijden via de A50 en A28.

Naast dat de wegafsluiting nodig is om de veiligheid van het verkeer te garanderen, zullen er ook een hulppijlers worden gebouwd op de Geldersedijk zelf en direct naast de parallelweg; dit is nodig om steun te bieden aan de liggers omdat deze nog niet direct op het landhoofd kunnen worden gebouwd. Na drie weken zal de weg op 1 februari weer open gaan voor al het verkeer. Maar daar blijft het niet bij; in april en in ergens in de zomermaanden van 2010 zal de weg nog twee keer twee weken afgesloten worden. Dit is nodig voor ‘eindconservering’ van de liggers en het plaatsen van de betonplaten op de brugdelen zelf, die nodig zijn voor het maken van een betonvloer.

Om en nabij de september 2010 zal de brug gereed moeten zijn volgens de planning.

De bouw van het landhoofd aan de Hattemse zijde vordert prima. Voorlopig duurt het nog wel eventjes voordat de bouw gereed is, maar er zijn al grote stappen gemaakt. In totaal zijn er 172 heipalen de grond in gegaan. Er zal in totaal ruim 3000 kuub beton in worden gestort om de constructie stevig genoeg te maken.

Bovenbouw Lelystad – Intakking Veluwelijn Hattem
Terwijl de brug bijna gereed is, wordt er in januari al begonnen met de start van de bovenbouw van de Hanzelijn. Als we het hebben over de ‘bovenbouw’, dan spreken we over alles wat zich boven de grond plaats vind en wat dus nodig is om de trein daadwerkelijk te laten rijden. Denk hierbij aan het ballastbed, bovenleiding, veiligheidssystemen, beveiliging voor treinen, schouwpaden, dwarsliggers en de uiteindelijke spoorstaven.

Het HanzaRailTeam zal de bovenbouw vanaf Lelystad tot aan de intakking van de Veluwelijn voor zijn rekening nemen. In totaal is dit stuk van de Hanzelijn zo’n 40 kilometer lang. Het team bestaat uit een aantal bedrijven die samenwerken om zo de aanbesteding binnen te kunnen halen. Omdat het hier ging om een design and construct contract, was er naast een aantal bouwbedrijven ook een bedrijf nodig die de ontwerpen maakte. De volgende bedrijven die ieder een deel van de bouw zal uitvoeren.

- Arcadis (ontwerp)
- Alstom (beveiliging)
- Strukton (spoor e.d.)
- VolkerRail (spoor e.d.)

Vanaf januari 2010 zal er vanuit Lelystad een begin worden gemaakt met de bouw van het spoor. In eerste instantie zullen er veel vrachtwagens gaan rijden die zand vervoeren voor het aanleggen van de schouwpaden (paden die nodig zijn zodat bij incidenten of periodiek onderhoudscontroles). Daarnaast zal het ballast (steenslag, zie Spoortechniek.nl) per vrachtwagens worden vervoerd. Ook de fundering voor de bovenleidingsportalen – enorme betonnen voeten – zullen per vrachtwagen worden aangevoerd. Zodra dit alles is vervoerd en aangebracht, zal het spoor aangebracht worden. Dit wordt gedaan door middel van een speciale trein die vanaf het zojuist aangelegde spoor voor zich uit (op het zelfde spoor dus) nieuw spoor kan aanleggen. Hierbij is het gebruik van een tweede hulpspoor niet nodig, wat extra kosten bespaard.

Zo zal vanaf Lelystad tot aan Hattem worden gewerkt om het spoor aan te leggen. Bij Hattem zal het ballast, het zand voor de schouwpaden en de bovenleidingsportalen voeten worden vervoerd per vrachtwagen vanaf de loskade aan de Geldersedijk te Hattem. Het stuk tussen Kampen en de intakking is verdeeld in twee vakken: een stuk tot aan de snelweg Oostersedijk en een stuk van de Oostersedijk tot aan de intakking.

Er zullen zo’n 525 ritten worden gereden met zand en 1360 ritten voor het ballastbed. De route is als volgt: vanaf de loswal aan de Geldersedijk gaan de vrachtwagens via de Zuiderzeestraatweg bij Hattemerbroek de nieuwe Rondweg op. Deze volgen ze tot aan de rotonde in Wezep, om daar weer verder te rijden over de Zuiderzeestraatweg. Bij de kruising Kamperstraatweg zullen de vrachtwagens afslaan om door te rijden tot aan het viaduct met de Hanzelijn. Vanaf daar zullen de vrachtwagens de Hanzelijn gebruiken om door te rijden tot aan de Oostersedijk.

Het tweede deel van de transporten zal kleinschaliger zijn: voor het zand zullen er 38 vrachtwagens rijden en het ballast zo’n 300 vrachtwagens. De route is dan ook een stuk korter: vanaf de Geldersedijk zal het vrachtverkeer over de Zuiderzeestraatweg rijden om vervolgens af te slaan bij de Oostersedijk. Daar zullen de vrachtwagens het terrein op rijden, zoals dat bij de zandtransporten ook was.

De planning is al vastgesteld: vanaf week 12 (22 maart) zal de toevoer van zand beginnen, vanaf week 35 (30 augustus) begint de aanvoer van ballast. Dit alles op het eerste deel van het traject (tot aan de Oostersedijk). De toevoer van materialen op het tweede deel van het traject begint vanaf week 13 (29 maart) en week 38 (20 september). Alles onder voorbehoud natuurlijk.

Ook werd er tijdens de informatieavond al data genoemd van de start van de bouw van andere delen. Zo start de bouw van het spoor in de gemeente Hattem vanaf ongeveer augustus tot december 2010. De bouw van de bovenleiding start rond december 2010 en duurt tot juni 2011. De geluidschermen worden vanaf maart tot juni 2010 gebouwd.

Bovenbouw intakking Veluwelijn Hattem – station Zwolle
Hoe de exacte planning van de bovenbouw op het laatste deel van het Hanzelijn traject zal zijn, is op dit moment nog niet openbaar gemaakt. Dit omdat de aanbesteding recentelijk heeft plaatsgevonden.

De bovenbouw van zijtakken van de Veluwelijn zullen in 2010 van start gaan. Preciese weeknummers zijn hier niet bekend van. Wel zijn er al twee data bekend waarop het een en ander gaat gebeuren rondom de ombouwing van de huidige sporen naar Zwolle – Amersfoort v.v. Tijdens Pasen 2011 zal het spoor van Amersfoort naar Zwolle omgebouwd worden; treinen vanuit Amersfoort nar Zwolle zullen na de Pasen dan over de nieuwe brug rijden. Tijdens Pinksteren 2011 zal ook het spoor van Zwolle naar Amersfoort worden omgelegd, zodat vanaf dat moment treinen vanuit Zwolle ook over de nieuwe brug gaan. Vervolgens is er voor de bouwers genoeg ruimte om de Hanzelijn aan te kunnen sluiten op de brug. Hoe en wanneer dat allemaal gaat gebeuren is op dit moment nog niet bekend.

Sloop oude brug en afgraving dijken / terpen
Zodra na de Pinksteren in 2011 de oude brug uit dienst wordt genomen, zal deze worden gesloopt. Hiervoor zijn contracten afgesloten met de bruggenbouwers Welling en Züblin. Zij zullen de brug zelf demonteren. DuraVermeer is aangenomen om de dijken en terpen af te graven, zodat de IJssel straks weer vrije doorgang kan vinden.

Geluidsmaatregelen
De Hanzelijn zal bij de ingebruikname wel zorgen voor een toename van de geluidsdruk. Om dit tegen te gaan zijn er in het tracébesluit besluiten genomen over de maatregelen die gebruikt zullen worden.

Allereerst zullen er geluidsschermen worden gebouwd. Deze worden aan de zuidzijde van het spoor (kant Hattem) geplaatst vanaf het stuk land tussen de A28 en het viaduct over de Oostersedijk tot aan de brug over de IJssel. Aan de noordzijde van het tracé zullen er geluidsschermen worden geplaatst vanaf de intakking met de IJssel tot aan de spoorbrug. Deze geluidsschermen zullen een minimale hoogte hebben van 1 meter.


Illustratie: Een van de twee type geluidsschermen zoals deze geplaatst gaan worden langs het tracé bij Hattem. Bron: HanzaRailTeam / Arcadis / ProRail.

Er zijn ook nog andere maatregelen genomen om de geluidsoverlast te verminderen. Zo wordt er gebruik gemaakt van voegloos spoor, wat inhoudt dat het karakteristieke ‘kedeng-kedeng’ geluid niet te horen zal zijn. Daarnaast worden er betonnen dwarsliggers gebruikt. Het grootste verschil zal de nieuwe brug zijn; ten opzichte van het rijden van een trein over normaal spoor, zal het rijden over de nieuwe brug zorgen voor maar 4 decibel extra geluid. Bij de oude brug is er sprake van een toevoeging 12 tot 14 decibel.


Illustratie:Een kaart waarop te zien is waar de geluidsschermen komen te staan. De groene streep is het geluidsscherm dat geplaatst zal worden langs het fietspad op de nieuwe spoorbrug. Bron: ProRail.

Mocht er ondanks de maatregelen geen sprake zijn van een maximaal behaalde geluidswaarde bij woningen langs het tracé, dan worden er gevelmaatregelen genomen. Dit zal (mogelijk) gaan plaats vinden bij 12 woningen waar volgens de wet sprake is van een te hoog geluidsniveau binnenshuis.

Viaduct bij Netelhorst
Tijdens de planning van het tracé is destijds rekening gehouden met de uitbreiding van bedrijventerrein Netelhorst. Gemeente Hattem heeft toen een extra onderdoorgang gewenst voor de ontsluiting van Netelhorst en een mogelijk te realiseren Netelhorst 2. Maar door de komst van bedrijventerrein H2O blijkt de onderdoorgang nog niet nodig te zijn voorlopig. Mocht deze in de toekomst wel gebruikt gaan worden, dan hoeven er geen aanpassingen meer te worden gedaan omdat het viaduct er dan al is.

Het fietspad en de toegangswegen
Voor fietsers vanuit Hattem, Wapenveld, Heerde, Hattemerbroek en Wezep zal er ook een fietspad langs de brug komen, zodat er een nieuwe veiligere verbinding wordt gecreëerd voor het fietsverkeer van en naar Zwolle Centrum, de Campus van Windesheim en het Greijdanus. Dit fietspad zal aan de Hattemse zijde worden aangesloten op de Gapersweg. Het is niet mogelijk om de toegang direct aan de Geldersedijk te verschaffen, omdat volgens gemeente Hattem de hellingshoek dan te groot is voor fietsers.

Over een mogelijke doortrekking van het fietspad naar Hattemerbroek en Wezep toe was de vertegenwoordiger van gemeente Hattem positief: de plannen zijn in een zo ver gevorderd status dat er begonnen is het met aankopen van land.

Meer vragen?
Mocht je nog vragen hebben rondom de bouw, dan kunnen deze gesteld worden door een reactie te plaatsen bij dit nieuwsbericht of door naar de pagina Veelgestelde vragen te gaan via het menu bovenaan deze pagina.
Alle geplaatste data in dit bericht zijn onder voorbehoud; weersomstandigheden, waterstanden van de IJssel en allerlei andere factoren kunnen deze data beïnvloeden.

Reacties

Erik schreef op Woe 25 Nov @ 16.27u:

Netjes! Neem aan dat je tussendoor het één en ander hebt opgeschreven? ;-) Dat die hellingshoek te groot zou zijn voor fietsers vind ik een beetje overdreven, ook al is de nieuwe brug hoger en ligt 'ie dichterbij de Geldersedijk. Die scholieren kunnen wel wat hebben :-p (en ik weet ook niet of die omweg die ze dan moeten maken de situatie er echt beter op maakt) Dat ophijsen van die hoofdoverspanning zal best spectaculair worden dan. Ben benieuwd! Zijn er nog afspraken gemaakt met Veolia v.w.b. de week voorafgaand aan 11 januari? Want daar lees ik verder niets over namelijk. (De tweede alinea onder het kopje 'Bouw brug Zwolse zijde' is overigens niet compleet.)

Stefan schreef op Woe 25 Nov @ 16.34u:

Er was inderdaad wat weggevallen ;-) De tunnelconstructie zal geplaatst worden op de parallelweg, tijdens de bouw ervan zal het verkeer (en dus ook de bussen van Veolia) geen last ondervinden omdat dat verkeer gewoon via de normale weg rijdt.

Erik schreef op Woe 25 Nov @ 17.06u:

Oké, duidelijk!

Jasper schreef op Vri 27 Nov @ 00.42u:

Hartelijk bedankt voor dit uitgebreide verslag! Je weet mooi te vertellen wat er precies gaat gebeure, en het verschaft mij een heleboel duidelijkheid over de gang van zaken de komende periode.

Reactie plaatsen